ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ

ΓΛΥΚΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ

Ένας μικρός Σεπτέμβρης βάζει τα κλάμματα
που στο σχολείο τον πάνε να μάθει γράμματα

θέλει να παίξει ακόμα με τ΄άστρα τ΄ουρανού
πριν έρθουν πρωτοβρόχια και συννεφιές στο νου

Ένας παλιός Σεπτέμβρης φίλος αχώριστος
καθώς περνούν τα χρόνια γίνεται αγνώριστος

το κόκκινο ραγίζει στα μήλα της ροδιάς
κίτρινα πέφτουν φύλλα στον κήπο της καρδιάς

ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΟΚΤΩΒΡΗΣ

Με γιασεμάκι χιώτικο,
λευκό χρυσανθεμάκι
Οκτώβρης ήρθε κι άνοιξε
του κήπου το πορτάκι

τα μάτια είχε χαμηλά,
σεμνά και λυπημένα
και κάτω από τα βλέφαρα
δυό σύννεφα κρυμμένα

Του Αι Δημήτρη ανήμερα
εχάρηκε η ψυχή του
έτσι που ήλιος έγινε
στα μάτια η βροχή του.

Αποσπάσματα στίχων από το ΚΑΛΑΝΤΑΡΙ
( στίχοι: Ηλίας Κατσούλης , μουσική: Παντελής Θαλασσινός)

φωτο: Αθηνά Π.Κ.

"ΚΑΛΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΑΚΙ "

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΑΣ ΒΙΒΛΙΑ

Δυό παλιά αλφαβητάρια της πρώτης δημοτικού,
χρυσά αναγνωστικά -αναμνηστικά-
σημαντικά βιβλία που άντεξαν στο χρόνο,
με τα οποία έμαθαν να συλλαβίζουν χιλιάδες Νεοέλληνες.

"Ιδέτε, ιδέτε!" έλεγε η Αννα με χαρά.
"Δύο μεγάλα ρόδια. Τώρα τα έκοψα από τη ροδιά."
"Δώσε να φάω ένα, γιατί τ΄αγαπώ πολύ" έλεγε η Νίνα.
"Πάρε συ το ένα Νίνα. Τ΄άλλο το έχω για το Ρήγα".
Το 1949, η πρώτη τάξη του δημοτικού απέκτησε καινούργιο αναγνωστικό.
Λεγόταν "Τα καλά παιδιά" με ήρωες τον Ρήγα, την Νίνα, την Άννα.
Τα κείμενα είχε εκπονήσει ο δάσκαλος Επαμεινώνδας Γεραντώνης
και την εικονογράφηση ο ζωγράφος και χαράκτης
Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος.

Το 1956, το βιβλίο αντικαταστάθηκε.
Τη θέση του πήρε το "Αλφαβητάριο",
τα κείμενα του οποίου είχαν γράψει 3 δάσκαλοι ,
οι: Ι.Κ. Γιαννέλης, Γ. Σακκάς και Ι. Συκώκης

Την εικονογράφηση την είχε κάνει πάλι ο
Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος.
Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου :
η Άννα, ο Μίμης, η Έλλη , η Λόλα.

"Έλλη, να ένα μήλο.
Λόλα, να ένα άλλο."

"Ββ... έκανε ο Βοριάς.
Ββ... έκανε με βοή"

Μ΄αυτό το βιβλίο έμαθαν γράμματα 18 φουρνιές "πρωτάκια".

Σταμάτησε να διδάσκεται το 1974.
Η σβούρα, τα μολυβένια ευζωνάκια,
ο πλανόδιος ψαράς με το καλάθι γεμάτο ψάρια,
ο μανάβης με το ζώο φορτωμένο φρούτα και λαχανικά,
η σκάφη της γιαγιάς με το ζυμάρι και η φουφού,
είχαν εξοριστεί σιγά σιγά από την ελληνική καθημερινότητα.

Εντυπωμένο στην μνήμη πολλών, επίσης,
παραμένει και το Αναγνωστικό της Β΄τάξης του Δημοτικού,
γραμμένο από τον Βασίλη Οικονομίδη,
σε εικονογράφιση Γεωργίου Μανουσάκη
που κυκλοφόρησε το 1954 και παρέμεινε μέχρι το 1973.
Τα κείμενά του γραμμένα με ευαισθησία
και οι ωραίες ζωγραφιές του,
καλύπτουν τις 4 εποχές του χρόνου
μέσα από την καθημερινή ζωή μιας οικογένειας,
ασχολίες όπως τον τρύγο, το μάζεμα της ελιάς, το όργωμα ή τη δενδροφύτευση,
επαγγέλματα όπως του καστανά, του τσαγκάρη, του σιδερά,
και πρωταγωνιστή το μικρό Θανασάκη που παίζει με βόλους,
ανεμόμυλους και χάρτινα καραβάκια.




Ίσως κάποιοι από σας να θυμούνται τα ποιηματάκια:

*Το εκκλησάκι*
"Εις το βουνό ψηλά εκεί, είν' εκκλησιά ερημική
Το σήμαντρό της δε χτυπά, δεν έχει ψάλτη ουδέ παπά"


*Τσιριτρό*
"Σε μια ρώγα από σταφύλι έπεσαν οκτώ σπουργίτες....
.... τσιριτρί, τσιριτρό"

Α Λ Φ Α Β Η Τ Α Ρ Ι
σημαίνει μπλε ποδιά με γιακαδάκι,
λευκή κορδέλα ή φιόγκο στα μαλλιά
(θυμήθηκα τον φιόγκο στην πρωτότυπη ανάρτηση της φίλης
ΙΖΑ Τerra Amata ),
ομοιόχρωμα σοσονάκια,
γυμναστικές επιδείξεις,
στομφώδεις απαγγελίες στις σχολικές γιορτές
και στημένες σχολικές αναμνηστικές φωτογραφίες ενθύμια !

ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟ

Το πρώτο βιβλίο,
το Αλφαβητάριο ή Αναγνωστικό της Α΄Δημοτικού.

Από το Α μέχρι το Ω, τα 24 γράμματα της αλφαβήτας,
οι πρώτες συλλαβές, λεξούλες με τόνους
και έπειτα προτάσεις και ολόκληρα κείμενα.

Η πρώτη επαφή με το σχολειό.
Ο μαγικός κόσμος της μάθησης,
της γραφής και της ανάγνωσης.

Το δικό μου αλφαβητάριο
(και όλων όσων ηλικιακά είναι στα -άντα ή -ήντα)
ήταν αυτό με ήρωες την Άννα, την Λόλα,
τον Μίμη, την Έλλη,
που μαζί τους κάναμε τα πρώτα μας σχολικά βήματα.

Το αλφαβητάρι των συγγραφέων Ι. Γιαννέλη και Γ. Σακκά,
που κυκλοφόρησε το 1955 και παρέμεινε
στην πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου μέχρι το 1978,
σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής.

Η κλασσική ελληνική οικογένεια με τα πολλά παιδιά ,
ο εργατικός πατέρας, η νοικοκυρά μητέρα, η καλή γιαγιά ,
καθώς επίσης
επαγγέλματα και ασχολίες της εποχής,
παιχνίδια, ενδυμασίες, ήθη και έθιμα,
πίστη και θρησκεία, πατρίδα και σχολικές εορτές,
κοινωνικές αντιλήψεις,


όλα αυτά ξεπροβάλλουν
μέσα από την πολύ καλή εικονογράφηση του Κ. Γραμματόπουλου.

Το αλφαβητάρι
που χάιδεψε τις παιδικές μας ψυχές,
με μικρές , απλές συλλαβές και λέξεις,
με ζωντανές, πολύχρωμες ζωγραφιές ,

αυτές τις μέρες ,
που ξεκινά η νέα σχολική χρονιά ,

γίνεται γέφυρα στο ποτάμι των αναμνήσεων ,
ξυπνά γλυκές εικόνες από το παρελθόν,

παραπέμπει στα ανέμελα μαθητικά χρόνια
της πρώτης τάξης του Δημοτικού σχολείου,

μας συνδέει με το παιδί που κάποτε υπήρξαμε
και που ακόμα κρύβουμε μέσα μας !!

Ξεφυλλίζοντάς το,
νιώθω συγκίνηση και νοσταλγία !!

Στα πρωτάκια κι σ΄όλους τους μαθητές
εύχομαι η φετινή σχολική χρονιά να ' ναι ευχάριστη ,
γεμάτη χαμόγελα, διάθεση για μάθηση και ουσιαστική γνώση,

στους γονείς τους εύχομαι κουράγιο και καλή δύναμη

και στους φίλους δασκάλους και καθηγητές ,
να έχουν μια καλή και δημιουργική χρονιά
δίνοντας στους μαθητές τους
τον καλύτερό τους εαυτό !!


ΥΓ. Αξίζει να διαβάσετε για το
ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ και ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ (ΕΔΩ)